Հայաստանի առողջապահության նախարարությունը պաշտոնապես թույլատրել է ոստիկանությանն օգտագործել ավելի հզոր լուսաձայնային նռնակներ, որոնք, ըստ հաղորդումների, վնասել են տասնյակ հակակառավարական ցուցարարների և լրագրողների Երևանում անցած ամսվա ընթացքում: Անվտանգության ուժերը աննախադեպ թվով լուսաձայնային նռնակներ են արձակել հունիսի 12-ին՝ Հայաստանի խորհրդարանի առջև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը պահանջող ցուցարարների հետ բախումների ժամանակ: Ուժի կիրառումը խստորեն դատապարտվել է ոչ միայն հայկական ընդդիմության, այլև քաղաքացիական հասարակության կողմից: Համատեղ հայտարարությամբ 17 ՀԿ-ներ, որոնց մեծ մասը ֆինանսավորվում է Արևմուտքի կողմից, ոստիկանության գործողությունները որակել են «անհարկի, անհամաչափ և անօրինական»:
Դանիել Իոաննիսյանը՝ հայտնի քաղաքացիական ակտիվիստ, որը ղեկավարում է այդ խմբերից մեկը, չորեքշաբթի օրն արձագանքել է ընդդիմության պնդումներին, որ ոստիկանությունն օգտագործել է ռուսական արտադրության Զարյա-3 նռնակներ, որոնք այդ պահին թույլատրված չէին առողջապահության նախարարության կողմից: Իոաննիսյանը հիմնավորել է իր պնդումն իր «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» կազմակերպության կողմից իրականացված հետազոտությունների վրա:
Միայն հունիսի 26-ին առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը Զարյա-3-ը ավելացրել է նախարարության կողմից թույլատրված ամբոխի վերահսկման սարքավորումների ցանկում: Ոչ նա, ոչ էլ նրա մամուլի ծառայությունը մինչ այժմ չեն մեկնաբանել այս որոշումը:
«Նրանք օգտագործել են Զարյա-3-ը, երբ այն թույլատրված և կարգավորված չէր առողջապահության նախարարի կողմից», – ասել է Իոաննիսյանը Ազատություն ռադիոկայանի հայկական ծառայությանը: «Հետո նրանք հասկացել են, որ սխալ են թույլ տվել և որոշել են ուղղել այն նախարարի հաջորդող հրամանագրի միջոցով»:
Հայաստանի ներքին գործերի նախարարությունը դեռևս չի ճանաչել նռնակների տեսակը, որոնք անխտիր կերպով արձակվել են ցուցարարների վրա, որոնց գլխավորում էր արքեպիսկոպոս Բագրատ Գալստանյանը: Ազատություն ռադիոկայանի հայկական ծառայությունը գրավոր հարցեր է ուղարկել նրանց այս թեմայով գրեթե մեկ ամիս առաջ:
Ըստ ռուսական պաշտպանական արդյունաբերության կայքում հրապարակված տեղեկատվության՝ Զարյա-3-ը «նախատեսված է ժամանակավորապես ճնշելու զինված հանցագործների հոգեկան կայունությունը ձայնային և լուսային էֆեկտների միջոցով, ինչը նվազեցնում է նրանց մարտունակությունը և թույլ է տալիս իրականացնել հատուկ գործողություններ՝ անձնակազմի և այլ անձանց համար նվազագույն ռիսկով»:
Վալերի Օսիպյանը՝ հայկական ոստիկանության նախկին պետը, որը երկար ժամանակ ներգրավված է եղել ամբոխի վերահսկման մեջ, ասել է, որ իր ծառայության ընթացքում անվտանգության ուժերին թույլատրվում էր օգտագործել Զարյա-3-ը միայն «հանցագործներին և հանցախմբերին զինաթափելու համար»: «Ինչո՞ւ: Որովհետև այս զենքերից ստացված վնասվածքները կարող են անդառնալի հետևանքներ ունենալ», – բացատրել է Օսիպյանը: Նա ավելացրել է, որ Զարյա-3-ի բեկորները պոտենցիալ կարող են սպանել մարդկանց:
Ըստ առողջապահության նախարարության՝ հունիսի 12-ի բախումներից հետո հոսպիտալացված առնվազն 57 մարդ վնասվածքներ է ստացել արկերի բեկորներից: Վնասված ցուցարարներից մեկի երեք մատ հեռացվել է:
Ճնշումներին մասնակցած ոստիկաններից ոչ մեկը չի ազատվել աշխատանքից կամ դատի տակ չի ընկել: Իրավապահ մարմինները մեղադրանք են առաջադրել 16 ցուցարարների այս «զանգվածային անկարգությունների» համար: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պաշտպանել է ոստիկանության գործողությունները:
Հունիսի սկզբին Լևոն Երանոսյանը՝ հայկական ներքին զորքերի նախկին հրամանատարը, դատապարտվել է չորս տարվա ազատազրկման այն բանի համար, ինչը Երևանի դատարանը համարել է 2018 թվականին Փաշինյանի գլխավորած ցուցարարների դեմ պակաս հզոր Զարյա-2 լուսաձայնային նռնակների չթույլատրված և վտանգավոր օգտագործում: Երանոսյանը խուսափել է բանտարկությունից 2019 թվականին հայտարարված համընդհանուր ներման շնորհիվ: Նա ևս երկուշաբթի օրը պնդել է, որ Զարյա-3-ը երբեք չէր օգտագործվել ցուցարարների դեմ մինչև Փաշինյանի իշխանության գալը:
