Հեռախոսների օգտագործումը դարձել է անբաժանելի մեր առօրյայից, սակայն դրանց ազդեցությունը երեխաների առողջության վրա մտահոգիչ է: Վերջին տարիների հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ հեռախոսների չափից ավելի օգտագործումը կարող է հանգեցնել մի շարք առողջական խնդիրների:
- Քնի խանգարումներ
Ամերիկյան Պեդիատրիայի Ակադեմիայի (AAP) 2019 թվականի հետազոտության համաձայն, էկրանների առջև անցկացրած ժամանակը նվազեցնում է քնի որակը և տևողությունը: Երեխաները, ովքեր քնելուց առաջ օգտագործում են հեռախոսներ, ունեն քնի ավելի քիչ տևողություն և ցածր որակ:
Աղբյուր: American Academy of Pediatrics. (2019). “Screen Time and Sleep among School-Aged Children and Adolescents: A Systematic Literature Review”
- Տեսողության խնդիրներ
Լոնդոնի Կինգս Քոլեջի 2021 թվականի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ երեխաների մոտ կարճատեսության աճը կապված է հեռախոսների երկարատև օգտագործման հետ: Հետազոտողները նշել են, որ վերջին 10 տարիների ընթացքում կարճատեսության դեպքերն աճել են 30%-ով:
Աղբյուր: King’s College London. (2021). “Digital Device Usage and Myopia Development in Children”
- Ուշադրության պակաս և հիպերակտիվություն
Կալիֆորնիայի համալսարանի 2020 թվականի հետազոտությունը բացահայտել է կապ հեռախոսների օգտագործման և ADHD (Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության խանգարում) ախտանիշների միջև: Երեխաները, ովքեր օրական 3 ժամից ավելի են անցկացնում հեռախոսների հետ, ունեն ADHD զարգացման 45% ավելի բարձր ռիսկ:
Աղբյուր: University of California. (2020). “Association Between Digital Media Use and Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder Symptoms”
- Սոցիալական հմտությունների թուլացում
Սթենֆորդի համալսարանի 2022 թվականի ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ երեխաները, ովքեր շատ ժամանակ են անցկացնում հեռախոսների հետ, ունեն ավելի թույլ սոցիալական հմտություններ: Նրանք դժվարանում են դեմ առ դեմ հաղորդակցվել և ընկերներ ձեռք բերել:
Աղբյուր: Stanford University. (2022). “The Impact of Digital Device Usage on Children’s Social Skills Development”
- Հոգեբանական ազդեցություններ
Հարվարդի համալսարանի 2023 թվականի հետազոտությունը բացահայտել է կապ սոցիալական մեդիայի օգտագործման և դեռահասների մոտ դեպրեսիայի ու տագնապի միջև: Օրական 3 ժամից ավելի սոցիալական մեդիա օգտագործող դեռահասները ունեն դեպրեսիայի զարգացման 35% ավելի բարձր ռիսկ:
Աղբյուր: Harvard University. (2023). “Social Media Use and Mental Health Outcomes in Adolescents”
Եզրակացություն
Թեև հեռախոսները դարձել են մեր կյանքի անբաժանելի մասը, կարևոր է գիտակցել դրանց հնարավոր բացասական ազդեցությունները երեխաների առողջության վրա: Ծնողները պետք է սահմանափակեն երեխաների էկրանի առջև անցկացրած ժամանակը և խրախուսեն ֆիզիկական ակտիվությունն ու դեմ առ դեմ սոցիալական շփումները: Հեռախոսների խելամիտ օգտագործումը և հավասարակշռված կենսակերպը կարող են օգնել նվազեցնել այս ռիսկերը և ապահովել երեխաների առողջ զարգացումը:
